იმის მჯერა, რომ რაც არ უნდა მაგრები ვიყოთ და ძალისხმევაც ბევრი დავხარჯოთ, სასურველი შედეგი მაინც არ დადგება, თუ იმ ადამიანებს არ სჯერათ ამ იდეის წარმატების, რომლებსაც მისი სისრულეში მოყვანის პასუხისმგებლობა აქვთ. ნებისმიერი იდეის განხორციელებისთვის მთავარი ალბათ რწმენაა. რწმენა იმის, რომ მისი არსებობა და მასზე მუშაობა შეიძლება ბევრი წვალების შემდეგ, მაგრამ აუცილებლად შექმნის სასურველ ღირებულებას.

უფრო მეტიც, შედეგების რწმენა მოქმედების მთავარი მოტივატორიც შეიძლება იყოს  – ყოველ დილით ადამიანებს საწოლიდან ადგომასაც ხომ იმის რწმენა გვაიძულებს, რომ რაღაც უფრო ღირებულს გავაკეთებთ, უფრო საინტერესო ადამიანს შევხვდებით ან თუნდაც უკეთესი დღე გვექნება ვიდრე წინა დღე. და რაც უფრო ძლიერია ეს რწმენა, მით უფრო ადვილია წამოდგომაც.

შესაბამისად, მოტივაციის მეთოდებშიც, ვფიქრობ, ისინი მეტად ამართლებს, რომლებიც შედეგების რწმენას აძლიერებს, რადგან რთულად წარმოსადგენია დამატებითმა პრემიამ ან სიგელმა გაგიზარდოს მოტივაცია იმის განხორციელების, რისიც არ გჯერა. შესაბამისად, ხელმძღვანელებს არ უნდა დაენანოთ დრო – თანამშრომლებს შედეგების რეალურობა დაანახონ, დაარწმუნონ რომ მომავალი წარმატება გარდაუვალია და მხოლოდ ამის გასაძლიერებლად გამოიყენონ მოტივაციის ზრდის სხვა ინსტრუმენტები.

არის ხოლმე შემთხვევები, როდესაც ჩვენი პასუხისმგებლობის ფარგლებში ძალიან რთული ან განსხვავებული დავალებების გადაწყვეტა გვიწევს, გვგონია, რომ მისი გადაჭრა ჩვენს გამოცდილებასთან და კვალიფიკაციასთან მიმართებაში ძალიან რთულია. ამ შემთხვევაში, ამოცანის გადაჭრის გზების ძიებასა და ფიქრს ემატება პასუხისმგებლობის დიდი სტრესი.

ზოგი ხელმძღვანელი შენგან მოითხოვს, რომ გაცემული დავალება მაღალი ხარისხით რაც შეიძლება დროულად ჩაიბაროს. მაგრამ კარგი ხელმძღვანელი თავის ძალებს არ იშურებს, რომ დაგეხმაროს და მხარდაჭერა გამოგიცხადოს, გასწავლოს და გვერდით დაგიდგეს შენთვის რთულ შემთხვევაში. ამის დანახვა თანამშრომლებს ძალიან მარტივად შეუძლიათ და სულ სხვანაირად განეწყობიან. ზოგადად სამსახური და საქმის კეთება მათთვის სიამოვნებასთან უფრო ასოცირდება, ვიდრე მოვალეობის მოხდის მიზნით, სხვა გზა რომ არ გაქვს, საქმის კეთებასთან. ამასთან, უფრო რთული დავალებებისთვისაც მზად არიან, რადგან ხელმძღვანელს მხარდამჭერად უფრო აღიქვამენ, ვიდრე მაკონტროლებლად.

ახალ-დაწინაურებული ხელმძღვანელი მაგარი მაშინაა, როცა ახერხებს იქამდე სტრუქტურულად თანატოლ ან ქვემდგომ თანამშრომლებთან ერთი მხრივ ისეთი ურთიერთობა შეინარჩუნოს რომ მათ მისი “გაუფროსებით” ურთიერთობის ბარიერი არ შეუქმნას, მაგრამ ამასთან ისეთ ზომიერ ურთიერთობას შეეცდება, რომ მენეჯმენტის, სხვა თანამშრომლების თუ კლიენტების პრობლემებზე საუბარს არ დაიწყებს მათთან. არამედ პირიქით, მათ აგრძნობინებს, თუ მენეჯმენტი რამდენს ცდილობს და აკეთებს მათთვის და მენეჯმენტთან კი მათი ინტერესების დამცველი და მხარდამჭერი იქნება.

არაერთხელ წაგვიკითხავს  და პრაქტიკიდან გამომდინარეც ვიცით, რომ ყველაზე დიდი მოტივატორი არის მადლობა, მაგრამ მიუხედავად ამისა ხანდახან გვავიწყდება ან გვეპარება, ბევრ ამოცანაში ჩაფლულებს, ჩვენი დამოკიდებულების გამოხატვა ძალიან ძვირფას თანამშრომლებთანაც კი. შეიძლება იმ მოტივითაც, რომ მათ ხომ ისედაც იციან, რომ ძვირფასები არიან, ეს ხომ აშკარაა? მაგრამ არც მთლად ესე მარტივად ყოფილა საქმე.

ერთ დღესაც შევხვდი თანამშრომელს, რომელიც იყო საკმაოდ ნაწყენი და აღშფოთებული. „ამდენი რამე გავაკეთე და მეგონა დაინახავდნენ და მადლობას მაინც მეტყოდნენ, რომ ესე ბოლომდე ვიხარჯები და ვცდილობ მხარში დავუდგე კომპანიასო“. – ეს თქვა თანამშრომელმა, რომელიც  ძალიან ძვირფასი არის იმ ორგანიზაციისთვის და მენეჯმენტის წევრებს ერთმანეთში არაერთხელ აღუნიშნავთ მისი საქმიანობა, კვალიფიკაცია და მნიშვნელობა, მაგრამ როგორც ჩანს მაინც ვერ გამოხატეს და აგრძნობინეს ეს.

ამიტომ გამოყავით კონკრეტული შედეგები და გამოხატეთ მადლიერება,  რომ თანამშრომლები გრძნობდნენ – თქვენ ხედავთ და აფასებთ.

როცა გემოვნებიდან და პიროვნული პრეფერენციებიდან გამომდინარე იწყებს ხელმძღვანელი თანამშრომელთან ან მათ ნაწილთან ზედმეტი არაფორმალური ურთიერთობების განვითარებას, ამით აზიანებს როგორც გარემოს, ისე იმ ადამიანს/ადამიანებს.

ამ უკანასკნელებს არასწორ მოლოდინებს უქმნის ამგვარი  დამოკიდებულება, მოთხოვნილებებს უზრდის ხელმძღვანელის მიმართ, რაც შემდეგში იმედგაცრუებებს იწვევს ხოლმე როგორც წესი. სხვა თანამშრომლებში კი – დაჩაგრულობის განცდას, პროტესტს, უფრო მეტი დისტანციის ჩამოყალიბებას და სხვა შიდა ჯგუფების შექმნას.

ამიტომ, ხელმძღვანელი განსაკუთრებით უნდა ეცადოს, რომ ზომიერი ურთიერთობებით თანამშრომლებთან, ისინი უფრო ერთ გუნდად შეკრას, ვიდრე თვითონ შეუწყოს ხელი მათ დაყოფას.

ვინ რას აშავებს თუ ვის რაში სჭირდება დახმარება – რომელ კითხვას უფრო დაუსვამს ახალი ხელმძღვანელი თავის თავს, გადაწყვეტს როგორ განვითარდება მისი ხელმძღანელობაც და შედეგებიც, რომელსაც მისი გუნდი მიაღწევს.

ხშირად აქვთ ახალ ხელმძღვანელებს ცდუნება გაიგონ აბა ვინ არ აკეთებს თავის საქმეს, ვინ უშვებს შეცდომებს, ვინ არ მიდი-მოდის თავის დროზე და ა.შ. ძალაუნებურად ასეთი მიდგომით გამოვლენილ პრობლემებზე რეაგირებენ უფრო დამსჯელურად, საყვედურობენ, უკმაყოფილებას გამოხატავენ, რადიკალურ შემთხვევაში უშვებენ.

ამის მაგივრად თუ ეცდება ახალი ხელმძღვანელი ის გაარკვიოს, ვის რაში უჭირს, ვის რა მხარდაჭერა სჭირდება თავისი ამოცანა რომ უკეთ გადაწყვიტოს და მერე მოიფიქროს როგორ დაეხმაროს მათ ამაში, განწყობაც სხვა ყალიბდება გუნდში და ხელმძღვანელსაც მეტი ორიენტაცია რაღაცის განვითარებისკენ ეცვლება და არა არსებულის “დასჯისკენ”, რაც არაფერს სასიკეთოს არ იძლევა საბოლოოდ.

სულ ცოტა მიმართულების შეცვლა სჭირდება ამ კითხვებს და შეიძლება რადიკალურად უკეთესი შედეგი მივიღოთ.

მოტივირებულ ადამიანს ალბათ შეუძლია მთები გადადგას. შინაგანად ისეთი მოზღვავებული ემოცია და დიდი რწმენა აქვს, რომ შეუძლებელს შეძლებს, ძალებს და თავს არ დაზოგავს, მაქსიმალურს შეეცდება. თვითონ თუ ვერ შეძლო, სხვებს  ჩართავს, თუმცა გააკეთებს იმაზე მეტს, ვიდრე გუშინ ან იმის წინ. თან რაც მთავარია დიდი სიხარულით და მეტი მონდომებით.

ვფიქრობ, რომ ადამიანების მოტივირება არც ისე რთულია. ერთი სიტყვით, ერთი წინადადებითაც შეიძლება აანთო და გააბრწყინო თანამშრომელი. ამით კი ბევრად დიდი შედეგი მივიღოთ მისგან. ხშირ შემთხვევაში, ადამიანის ემოციური დონის მიხედვით, ეს მატერიალურ წახალისებაზე ფასეულიც კი შეიძლება იყოს.

ამის საპირისპიროდ, ერთი სიტყვით, ერთი წინადადებით მოტივაცია და ყველაფრის კეთების სურვილი შეიძლება დავუკარგოთ ადამიანს. რა თქმა უნდა, უნივერსალური/უნაკლო ადამიანები არ არსებობენ, ხშირად განწყობაც არ გვაქვს, რომ ვინმე წავახალისოთ, მაგრამ ამას ნამდვილად დიდი დადებითი გავლენის მოხდენა შეუძლია. ამიტომ, შევეცადოთ და ვცადოთ.

– რა დანიშნულება აქვს ორგანიზაციას, რომელსაც მართავ, ანუ რისთვის არსებობს.

– რა მიზანი აქვს ორგანიზაციას დღეს, რა შედეგებს უნდა მიაღწიოს, კონკრეტულად.

– როგორ აპირებს ორგანიზაცია ამ მიზნების მიღწევას, რა ხედვა და გეგმა არსებობს.

როცა პირველ პირს უჭირს ამ კითხვებზე პასუხების გაცემა მაქსიმუმ 2-3 წუთში, შეიძლება ითქვას, რომ ბევრს მიედ-მოედება მთელი ორგანიზაცია, რესურსებს ხარჯავს ფაქტიურად ტყუილად, კარგავს ბევრ შესაძლებლობას და გაურკვეველი მიმართულებით მიდის.

არიან ადამიანები, ვინც ავტოკრატი დიქტატორები არიან ბუნებით, მაგრამ მართვისას დემოკრატის ნიღბის მორგებას ცდილობენ. ასეთი ხელმძღვანელის გაგებაც ჭირს და პროგნოზირებაც – რას გააკეთებს, რა მოეწონება, რა არა, ვერ გაიგებ. გააკეთებ რაღაცას დემოკატიულს, ხედავ არ მოსწონს. გააკეთებ რაღაცას ავტოკრატულს და საყვედურს ამბობს მაგაზეც და თან გარიგებს, რომ ასე არ უნდა გააკეთო, რომ სხვების აზრის გათვალისწინება მნიშვნელოვანია.

თითქოს ცდილობს ყველაფერი სხვებთან ერთად გადაწყვიტოს, მაგრამ სინამდვილეში ყველა განხილვას საკუთარი აზრის სხვების მეშვეობით გასატანად და დასამტკიცებლად იყენებს. ყველაზე მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებებს თვითონ მარტო ან ერთეულ პირებთან ერთად იღებს და უმნიშვნელო გადაწყვეტილებებზე ვითომ სხვების აზრის გათვალისწინებას თამაშობს. ძალიან რთულია ასეთ ხელმძღვანელებთან მუშაობა. ყველაზე რთული კი ის არის, რომ დემოკრატის ნიღბის ტარებით თუ დაიღლებიან და ღიად ავტოკრატები გახდებიან, თორემ რეალურ დემოკრატებად მათი გადაქცევა მგონი თითქმის შეუძლებელია.

როგორც წესი ყველა ადამიანი, ვისი დახმარებაც ჩვენ ჩვენი ამოცანის გადასაწყვეტად გვჭირდება, გვერდით გვყავს უკვე. უბრალოდ ხანდახან უფრო კარგად უნდა გავახილოთ თვალები, რომ დავინახოთ ისინი და  შევაფასოთ მათში ის უნარები და შესაძლებლობები, რაც აქვთ, მაგრამ რომლის გამოყენებაც ჯერ არ დასჭირვებიათ.

სამწუხაროდ, უფრო ხშირად, ადამიანებში იმას ვხედავთ, რასაც ისინი აკეთებენ და არა იმას, რისი გაკეთებაც მათ შეუძლიათ. ამის გამო ახალ როლებში არსებული თანამშრომლების დანახვა ძალიან გვიჭირს. მაგრამ, თუ ჩვენ დავიჯერებთ, რომ ვინც გვჭირდება უკვე გვყავს, კარგად, ყურადღებით მიმოვიხედავთ გვერდით, ამაში ყოველ ჯერზე კიდევ და კიდევ, უფრო მეტად დავრწმუნდებით.